En eehh, speelt seks dan ook een rol?

Barbara (37) zit in de race om Partner te worden bij een strategisch adviesbureau. Ze mailt me met de volgende vraag:

‘Ik ben een goede consultant en kan heel goed met mannen samenwerken. Voor de vrouwelijke consultants hier in huis ben ik een rolmodel. Maar om partner te worden moet ik mezelf verkopen aan mannen; Het hele leiderschap van mijn bedrijf bestaat uit veertig (blanke) mannen! Zij zullen mij straks beoordelen. Ik ben op zoek naar: hoe beoordelen mannen, en hoe blijf ik vrouw? Straks verschijn ik voor een commissie van twintig mannen. Hoe ga ik dat doen? En … speelt seks dan ook een rol?’

Een dappere vraag, we spreken een paar keer af.

Ik ontmoet een lange vrouw met heldere ogen. Assertief, op het strijdbare af. Ik span me in om niet door haar geïntimideerd te raken, zo doelgericht is ze. Noteer in mijn achterhoofd dat ze cultuurdrager moet zijn van iets dat groter is dan zijzelf.

Een paar dingen worden snel duidelijk. Inhoudelijk klopt haar plan om zich in te kopen als een bus. Ze is ambitieus. Ze heeft een uitstekend track record. De teams waar ze leiding aan geeft, doen het goed. Ze voldoet aan alle officiële regels om partner te worden. Toch vertragen de zittende partners de procedure met vage argumenten. Barbara wordt onzeker en puzzelt over wat er speelt. 

Een paar hypotheses.

Barbara probeert 'lid te worden van de club'. Ze heeft keihard gewerkt om zich te bewijzen met haar resultaten. Daarnaast houdt ze zich staande als vrouw in een mannenorganisatie. Ze is gaan oefenen hoe ze haar emoties onder controle houdt, want die worden als onprofessioneel betiteld. Zelfs in gesprek met mij valt op dat ze haar hoofd onnatuurlijk stil houdt. Als ik vraag naar het waarom, antwoordt ze dat ze heeft geleerd niet teveel te knikken, want meisjesgedrag verzwakt haar positie. Ze heeft zich aangepast in haar kleding: meestal grijs, zakelijk, tikkeltje onvrouwelijk, want teveel vrouwelijkheid doet af aan senioriteit. Ze coacht andere vrouwen hier ook op. Ze laat haar humor bij de voordeur achter want ze merkt dat vrouwen anders worden beoordeeld op humor dan mannen; ze lacht wel mee om de harde grappen van de mannen, maar weet dat zij zich deze humor niet kan permitteren. Ze spreekt niet over haar kinderen, dat doen de mannen ook niet. Zo heeft ze zich opgewerkt, precies volgens de (ongeschreven) regels van organisatie. De perfecte Queen Bee. Niet omdat ze dat is. Maar omdat ze denkt dat dit gedrag van haar verwacht wordt. Toch?

Maar nu blijkt één omissie. Nu deze vrouw zich aan de voet van de apenrots meldt, staat iedereen een beetje ongemakkelijk te kijken. De regels waaraan ze moet voldoen lijken toch niet helemaal te kloppen. In ieder geval niet voor haar. Want ze is wel goed.
Maar niet leuk.
 

Als ik mannen in leidende posities vraag wat zij een leuke vrouwelijke collega-leider zouden vinden, is één van hun eerste antwoorden vaak: 'Dat het een echte vróuw is! Als het maar geen manwijf is!'

Eerlijke mannen zeggen: 'Ik vind het gewoon vervelend om door een vrouw geleid te worden. Ze moet vooral niet het baasje willen zijn.  Ze moet mij wel het gevoel geven dat ik uiteindelijk de knoop doorhak'.
En als je er niet moraliserend over doet, geven de meeste mannen al snel toe: ja inderdaad, seks speelt een rol. 'De eerste scan is altijd even: zou ik het met haar kunnen doen. Als dat niet zo is, omdat ze in mijn ogen één van de mannen probeert te zijn, begint de relatie al slecht'. 

 

Wat tragisch. Zowel voor de organisatie als voor Barbara. Het 'opleidingstraject' dat deze talentvolle vrouw heeft doorlopen in de organisatie om haar klaar te maken voor de top, werkt nu tegen haar: Jarenlang heeft ze haar vrouwelijkheid bij de voordeur achtergelaten om serieus genomen te worden. En nu wordt ze afgewezen omdat ze te weinig vrouw is. Nu wordt ze afgewezen op een relationeel aspect tussen man en vrouw. Omdat de 'sexuele relatie' niet klopt. Mannen werken liever samen met een vrouw dan met een 'manwijf'. Maar om zover te komen heeft ze wel steeds 'manwijf' moeten zijn.
Een idiote paradox, die niet persé iemands schuld is.

Barbara ziet het even heel somber in. Besluit dan dat ze nog een poging wil wagen. Ze neemt haar aandeel in het geheel en wil onderzoeken of er opties zijn om zich minder masculien te gedragen. En hoe die opties er dan uitzien.
'Tom Poes, verzin een list', zegt ze lachend bij vertrek. En die verzinnen we.
Lees volgende keer Barbara's list!


 

 

Zuurstofmasker op

Voor me zit Femke. Energieke vrouw, net veertig. Twee kinderen waarvan nog één baby.
Teamleider bij een bank en in de lift naar een volgende stap. Echtgenoot met eveneens mooie carrière. Als gezin samen nog volop in de overgang van ''twee naar vier''.
Tijdens ons vorige gesprek concludeerde ze: misschien moeten we iets meer pas op de plaats maken in deze levensfase. Toch best ingewikkeld, twee carrières op één kussen.

Maar vandaag is er geen sprake van 'pas op de plaats' maken. Femke heeft namelijk goed nieuws: ze is gevraagd haar baas op te volgen. En wel meteen.
Dus is ze naarstig bezig een plan te maken om de transitie van 'middenmanager' naar een stap hoger te markeren. Wat doet er toe? Waar op focussen?
Ze tekent de teams, de poppetjes. Ze ontvouwt haar plannen. Klinkt goed.
Over één ding heeft ze ietwat makkelijk gedacht. Ze heeft geen opvolger. Als het aan de hoogste baas ligt komt die er ook niet - niet nodig. Betekent dit dat ze de komende tijd twee banen gaat doen?
''en ik heb vanaf vandaag ook een secretaresse! '' zegt ze proestend.
''en moet ik die kamer van mijn baas nu meteen innemen?''

Boeiend. Het goed regelen van je eigen positie vinden de meeste vrouwen erg moeilijk. Ze slaan deze fase graag over.
Mannen lijken hier een stuk minder moeite mee te hebben. Hoe lang zij durven te onderhandelen over de auto die bij een volgende stap hoort! En het wordt helemaal geaccepteerd!

Misschien wordt het makkelijker om in dit spel mee te doen als we bedenken dat we anderen beter kunnen helpen vanuit een goede plek. Ik denk aan de zuurstofmaskers in het vliegtuig. ''Zet eerst uw eigen maskers op, en help dan pas uw kinderen'' las ik altijd op de handleiding onder de stoel. Ik vond dat dan zielig voor die kinderen.
Ineens krijgt het nieuwe betekenis. Statussymbolen zijn net als zuurstofmaskers. Zonder positie krijg je niks voor elkaar. Als je niks voor elkaar kunt krijgen, kun je ook weinig betekenen voor anderen.
Meedoen met de macht is een vorm van aanvaarding van je verantwoordelijkheid.

Femke neemt afscheid met het voornemen te onderhandelen over haar opvolging.
En de kamer gaat ze vandaag nog betrekken!